subakromiyal sıkışma sendromu ne demek?

Subakromiyal Sıkışma Sendromu

Subakromiyal sıkışma sendromu (SSS), omuz eklemi çevresindeki yumuşak dokuların, özellikle de rotator manşet tendonlarının, akromion kemiği ve korakoakromiyal ligaman arasında sıkışması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Halk arasında omuz sıkışması olarak da bilinir. Bu sıkışma, tendonların iltihaplanmasına (tendinit), bursanın iltihaplanmasına (bursit) ve zamanla tendon yırtıklarına yol açabilir.

İçindekiler

1. Epidemiyoloji
2. Etyoloji
3. Patofizyoloji
4. Risk Faktörleri
5. Semptomlar
6. Tanı
   • Fizik Muayene
   • Görüntüleme Yöntemleri
7. Tedavi
   • Konservatif Tedavi
   • Cerrahi Tedavi
8. Komplikasyonlar
9. Prognoz
10. Önleme

1. Epidemiyoloji

Subakromiyal sıkışma sendromu, omuz ağrısının en sık nedenlerinden biridir. Genel popülasyonda görülme sıklığı %4-34 arasında değişmektedir. Özellikle tekrarlayan kol hareketleri gerektiren işlerde çalışanlarda ve sporcularda daha sık görülür. Yaşla birlikte görülme sıklığı artar.

2. Etyoloji

Subakromiyal sıkışma sendromunun temel nedeni, omuz eklemi içindeki yapıların (tendonlar, bursa) subakromiyal aralıkta sıkışmasıdır. Bu sıkışmaya neden olabilecek çeşitli faktörler şunlardır:

• Akromionun Şekli: Akromionun kancalı veya eğimli bir şekle sahip olması subakromiyal aralığı daraltabilir.
• Kemik Mahmuzları (Osteofitler): Akromion kemiğinde veya omuz eklemini oluşturan diğer kemiklerde oluşan kemik mahmuzları, alanı daraltarak sıkışmaya neden olabilir.
• Rotator Manşet Tendonlarının Kalınlaşması veya Ödemi: Rotator manşet tendonlarının iltihaplanması veya kalınlaşması, subakromiyal aralıkta daha fazla yer kaplamalarına ve sıkışmaya neden olabilir.
• Bursanın Kalınlaşması veya İltihaplanması (Bursit): Subakromiyal bursanın iltihaplanması ve kalınlaşması da benzer şekilde sıkışmaya katkıda bulunabilir.
• Omuz Kapsülünün Sıkılığı: Omuz kapsülünün sıkılığı, omuz hareketlerini kısıtlayarak subakromiyal sıkışmaya yol açabilir.
• Skapulanın Diskinetik Hareketi: Skapula'nın (kürek kemiği) normal hareketinin bozulması, omuz eklemi mekaniğini etkileyerek sıkışmaya neden olabilir.
• Duruş Bozuklukları: Kötü duruş, omuz eklemi üzerindeki yükü artırarak sıkışma riskini artırabilir.

3. Patofizyoloji

Subakromiyal sıkışma sendromunun patofizyolojisi karmaşıktır ve genellikle bir dizi faktörün etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Temel olarak, subakromiyal aralıktaki yapıların sıkışması, bu yapılarda iltihaplanmaya ve hasara yol açar.

1. Sıkışma: Omuz hareketleri sırasında rotator manşet tendonları ve bursa, akromion ve korakoakromiyal ligaman arasında sıkışır.
2. İltihaplanma: Sıkışma, tendonlarda ve bursada iltihaplanmaya neden olur (tendinit ve bursit).
3. Tekrarlayan Travma: Tekrarlayan kol hareketleri veya devam eden sıkışma, tendonlara ve bursaya sürekli travma uygulanmasına yol açar.
4. Doku Hasarı: Zamanla, tekrarlayan travma ve iltihaplanma, tendonlarda mikroyırtıklara ve sonunda tam kat rotator manşet yırtıklarına yol açabilir.
5. Ağrı: İltihaplanma ve doku hasarı, omuzda ağrıya neden olur.

4. Risk Faktörleri

Subakromiyal sıkışma sendromu için risk faktörleri şunlardır:

• Yaş: Yaşlanma ile birlikte tendonlarda dejenerasyon ve kemik mahmuzlarının oluşma riski artar.
• Tekrarlayan Kol Hareketleri: Kolunu baş üstünde veya yüksekte sık sık kullanan kişilerde (örneğin, boyacılar, inşaat işçileri, sporcular) risk daha yüksektir.
• Duruş Bozuklukları: Kambur duruş veya omuzların öne doğru çökmesi gibi duruş bozuklukları, omuz eklemi üzerindeki yükü artırabilir.
• Obezite: Fazla kilo, omuz eklemi üzerindeki yükü artırarak sıkışma riskini artırabilir.
• Genetik Yatkınlık: Bazı kişilerde, akromionun şekli veya tendonların yapısı nedeniyle genetik yatkınlık olabilir.
• Omuz Yaralanmaları: Geçmişte omuz yaralanması geçirmiş olmak, sıkışma riskini artırabilir.

5. Semptomlar

Subakromiyal sıkışma sendromunun en belirgin semptomu omuz ağrısıdır. Diğer semptomlar şunlardır:

• Omuz Ağrısı: Genellikle omuzun ön veya yan tarafında hissedilir. Ağrı, kolun baş üstüne kaldırılması veya dışa döndürülmesiyle artabilir.
• Gece Ağrısı: Özellikle etkilenen omuz üzerine yatıldığında ağrı artabilir.
• Hareket Kısıtlılığı: Omuz hareketlerinde zorlanma ve kısıtlılık.
• Zayıflık: Omuz ve kol kaslarında zayıflık.
• Krank Sesi: Omuz hareketleri sırasında eklemden gelen çıtırtı veya krank sesi (krepitasyon).
• Kolunu Kaldırmada Zorluk: Özellikle baş üstü aktivitelerde kolunu kaldırmada zorluk.

6. Tanı

Subakromiyal sıkışma sendromu tanısı, hastanın öyküsü, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak konulur.

Fizik Muayene

Fizik muayene sırasında doktor, omuz eklemini çeşitli yönlerde hareket ettirerek ağrıyı tetikleyen pozisyonları belirlemeye çalışır. Yaygın olarak kullanılan testler şunlardır:

• Neer Testi: Kolun zorla yukarı kaldırılmasıyla ağrının tetiklenmesi.
• Hawkins-Kennedy Testi: Kolun 90 derece kaldırılıp içe döndürülmesiyle ağrının tetiklenmesi.
• Empty Can Testi: Kolun yana doğru kaldırılıp başparmağın aşağıya doğru çevrilmesi ve dirence karşı koyulmasıyla ağrının tetiklenmesi.

Görüntüleme Yöntemleri

• Röntgen: Kemik yapıları değerlendirmek için kullanılır. Akromionun şekli, kemik mahmuzları (osteofitler) ve artrit gibi durumlar tespit edilebilir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Yumuşak dokuları (tendonlar, bursa, kaslar) değerlendirmek için kullanılır. Rotator manşet yırtıkları, tendinit ve bursit gibi durumlar tespit edilebilir.
• Ultrason: Yumuşak dokuları değerlendirmek için kullanılır. MRG kadar detaylı olmasa da, rotator manşet yırtıkları ve bursit gibi durumlar tespit edilebilir. Ayrıca, dinamik değerlendirme imkanı sunar, yani omuz hareketleri sırasında sıkışmanın gözlemlenmesine yardımcı olabilir.

7. Tedavi

Subakromiyal sıkışma sendromu tedavisi, konservatif ve cerrahi yöntemleri içerir. Tedavi yaklaşımı, semptomların şiddeti, hastanın aktivite düzeyi ve diğer faktörlere göre belirlenir.

Konservatif Tedavi

Konservatif tedavi yöntemleri genellikle ilk basamak tedavi olarak uygulanır ve semptomları hafifletmeye ve fonksiyonu iyileştirmeye yöneliktir. Bu yöntemler şunları içerir:

• İstirahat: Omuzu zorlayan aktivitelerden kaçınmak.
• Buz Uygulaması: Günde birkaç kez 15-20 dakika boyunca omuza buz uygulamak, iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur.
• Ağrı Kesiciler: Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) (ibuprofen, naproksen gibi) ağrıyı ve iltihaplanmayı azaltabilir.
• Fizik Tedavi: Fizik tedavi, omuz kaslarını güçlendirmeye, esnekliği artırmaya ve duruşu düzeltmeye yardımcı olur. Fizyoterapist, kişiye özel egzersiz programları ve manuel terapi teknikleri uygulayabilir.
• Kortikosteroid Enjeksiyonları: Kortikosteroidler, iltihaplanmayı azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için subakromiyal aralığa enjekte edilebilir. Ancak, bu enjeksiyonlar uzun vadeli çözüm sağlamaz ve tekrarlayan enjeksiyonlardan kaçınılmalıdır.

Cerrahi Tedavi

Konservatif tedaviye yanıt vermeyen veya şiddetli semptomları olan hastalarda cerrahi tedavi düşünülebilir. Cerrahi seçenekler şunlardır:

• Artroskopik Subakromiyal Dekompresyon: Bu işlemde, artroskop adı verilen küçük bir kamera ve cerrahi aletler kullanılarak akromion kemiğinin altından kemik mahmuzları (osteofitler) ve kalınlaşmış dokular temizlenir. Bu, subakromiyal aralığı genişleterek sıkışmayı azaltır.
• Rotator Manşet Tamiri: Eğer rotator manşet yırtığı varsa, yırtık artroskopik veya açık cerrahi yöntemlerle onarılabilir.
• Bursalektomi: İltihaplanmış bursanın cerrahi olarak çıkarılması.

Cerrahi sonrası fizik tedavi, omuz fonksiyonunu geri kazanmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için önemlidir.

8. Komplikasyonlar

Subakromiyal sıkışma sendromunun tedavi edilmemesi veya yetersiz tedavi edilmesi durumunda aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkabilir:

• Kronik Ağrı: Omuz ağrısı kronikleşebilir ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.
• Rotator Manşet Yırtığı: Sıkışma nedeniyle rotator manşet tendonlarında yırtıklar oluşabilir.
• Omuz Kapsülünün Sıkılığı (Donuk Omuz): Uzun süreli ağrı ve hareket kısıtlılığı, omuz kapsülünün sıkılaşmasına ve donuk omuz (adeziv kapsülit) gelişimine yol açabilir.
• Kas Atrofisi: Omuz ve kol kaslarında kullanmama bağlı olarak atrofi (küçülme) meydana gelebilir.

9. Prognoz

Subakromiyal sıkışma sendromunun prognozu, semptomların şiddeti, tedaviye başlama zamanı ve hastanın tedaviye uyumu gibi faktörlere bağlıdır. Konservatif tedaviye erken başlanması ve düzenli fizik tedavi uygulanması durumunda, çoğu hasta semptomlarda belirgin iyileşme yaşar. Cerrahi tedavi uygulanan hastalarda da genellikle iyi sonuçlar elde edilir, ancak tam iyileşme süreci birkaç ay sürebilir.

10. Önleme

Subakromiyal sıkışma sendromunu önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Duruş Düzeltmesi: Duruş bozukluklarını düzeltmek ve omuzları dik tutmak.
• Ergonomik Düzenlemeler: Çalışma ortamını ve aktiviteleri ergonomik prensiplere göre düzenlemek.
• Isınma Egzersizleri: Egzersiz veya spor yapmadan önce omuz kaslarını ısıtmak.
• Güçlendirme Egzersizleri: Omuz ve sırt kaslarını güçlendirmek.
• Esneklik Egzersizleri: Omuz ekleminin esnekliğini korumak için düzenli olarak esneme egzersizleri yapmak.
• Aşırı Kullanımdan Kaçınma: Omuzu aşırı zorlayan ve tekrarlayan hareketlerden kaçınmak.
• Kilo Kontrolü: Fazla kilolardan kaçınarak omuz eklemi üzerindeki yükü azaltmak.

Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve bir doktorun veya diğer sağlık profesyonelinin tavsiyesinin yerini almaz. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, lütfen bir doktora danışın.